Op Tweede Paasdag 21 april jl. is onze heilige vader paus Franciscus teruggegaan naar het huis van de hemelse Vader. De paus was al enkele weken ernstig verzwakt, toch had men niet verwacht dat hij daags na zijn verschijnen op het Sint Pietersplein voor de zegen Urbi et Orbi op Paaszondag zou overlijden. Dit werd in feit zijn afscheid. Mooier had dat niet gekund.

“Bedankt dat u mij op het plein hebt teruggebracht”. Het zijn enkele van zijn laatste woorden, gericht tot de verpleger die het mogelijk maakte om de paus weer onder de mensen te laten komen. Die mensen uit heel de wereld waaronder paus Franciscus heel graag wilde zijn in de twaalf jaar van zijn pontificaat. Onder de mensen, als “een herder met de geur van de schapen”. De hartelijke uitnodiging die hij tot alle herders van onze Kerk meermaals richtte.

Franciscus is ongetwijfeld één van de grootste pausen van de moderne tijd. Zijn aardse weg is beëindigd maar zijn persoon, zijn visie, alles wat hij heeft gezegd en geschreven, zijn nabijheid bij de armen en de minsten in onze samenleving zal veel mensen in de wereld blijven inspireren.

Jorge Mario Bergoglio is in 1936 in Buenos Aires (Argentinië) uit geëmigreerde Italiaanse ouders geboren. Zijn familie was niet rijk, hij ontwikkelde een diep gevoel van meeleven met de armen in de samenleving. In 1957 trad hij in het seminarie en in 1969 werd hij priester gewijd in de orde van de jezuïeten. In 1992 werd hij hulpbisschop van Buenos Aires waar men hem leerde kennen als een bekwame herder, met liefde voor de armen. In 2001 werd hij aartsbisschop en kort daarna werd hij kardinaal onder paus Johannes Paulus II. Na het aftreden van paus Benedictus de 16de in 2013, werd hij tot paus gekozen.

Hij was daarmee de eerste paus uit Amerika, de eerste jezuïet op de stoel van Petrus en de eerste die de naam Franciscus heeft gekozen. Dit laatste was ongetwijfeld ook een teken van zijn roeping als paus, namelijk de liefde voor de armoede, de nederigheid en de natuur. Maar ook een teken van hervorming en vernieuwing van de Kerk en haar verhouding tot de wereld.

Paus Franciscus heeft in alle jaren van zijn pontificaat een zeer grote inzet voor de vrede in de wereld getoond. Met kracht heeft hij de rechten van de armen en de vluchtelingen verdedigd, vaak tegen de sterke stroom van de politiek in. Hij is ook een krachtige stem geweest voor de verdediging van het menselijke leven maar ook van het menselijke huis, namelijk de wereld waarin wij leven, de natuur en het milieu. Hij heeft ook een grote impuls gegeven aan de oecumenische en interreligieuze dialoog.

Hij heeft duidelijk de Kerk van binnenuit willen hervormen, en dit in het spoor van het Concilie. Hij heeft alle gelovigen wereldwijd bij het leven van de Kerk willen betrekken en ook in de besluitvorming. Vandaar bijvoorbeeld het synodale proces. Het hart van het Evangelie heeft hij bezien in het licht van Gods barmhartigheid. Beroemd is zijn kreet “todos, todos, todos”, d.w.z. allen, allen, allen. Om te benadrukken dat God allen bemint en dat er ruimte voor iedereen moet zijn in de Kerk.

Hij heeft in zijn missionair werk ook tegenwerking ervaren zowel van binnen als van buiten de Kerk: van de wereld maar ook van mensen van de Kerk. En het is ook zo dat de media niet altijd eerlijk zijn geweest over hem: hoe vaak is maar een bepaald gedeelte van zijn boodschap bekend gemaakt, terwijl andere delen en aspecten volledig stilgezwegen werden. Denk bv aan hoe vaak paus Franciscus over de duivel heeft gesproken, maar ook over abortus en euthanasie als moord… daar hoorden wij niet veel over in het nieuws.

Op zaterdag 26 april was in Rome zijn uitvaart. Een historische dag met heel veel gelovigen, op het Sint Pietersplein en langs de 6 km lange weg van het Vaticaan naar de Santa Maria Maggiore, de basiliek waar hij begraven is. Naar schatting 400.000 mensen in totaal, waaronder ook staatshoofden, koningen en duizenden bisschoppen en priesters uit heel de wereld.

Op het moment dat ik dit stukje schrijf is het conclaaf voor de uitverkiezing van de nieuwe paus nog niet begonnen. De kardinalen zullen de opvolger van Franciscus binnenkort gaan kiezen. De erfenis van de Argentijnse herder Franciscus zal in ieder geval ook het pastorale werk van zijn opvolger tekenen. Met de bijstand van de Heilige Geest zal het goede wat Franciscus heeft gedaan voor de Kerk en de wereld zijn vruchten afwerpen.

Wij hebben gebeden en zullen blijven bidden voor paus Franciscus. En zoals gezegd in de homilie van zijn uitvaart: Franciscus vroeg altijd om voor hem te bidden, nu mogen wij hem vragen of hij vanuit de Hemel voor ons wil bidden!

Pastoor Samuel